Nginx คืออะไร? ทำไมถึงได้รับความนิยม?
หากคุณกำลังมองหา Web Server ที่รวดเร็วและมีประสิทธิภาพ Nginx (อ่านว่า เอน-จิน-เอ็กซ์ หรือ เอ็น-จิ-เน็กซ์) เป็นหนึ่งในตัวเลือกที่ได้รับความนิยมอย่างมาก โดยเฉพาะสำหรับเว็บไซต์ที่ต้องรองรับผู้ใช้จำนวนมาก
ในบทความนี้ เราจะมาเจาะลึกว่า Nginx คืออะไร? แตกต่างจาก Apache อย่างไร? และทำไมถึงควรใช้ Nginx
Nginx คืออะไร?
Nginx (Engine-X) เป็น Web Server ที่สามารถใช้เป็น Reverse Proxy, Load Balancer และ Caching Server ได้ในตัวเดียว จุดเด่นของ Nginx คือ ความเร็ว และการรองรับการเชื่อมต่อจำนวนมาก ได้ดีกว่า Web Server ทั่วไป
จุดเด่นของ Nginx
-
ประสิทธิภาพสูง (High Performance)
รองรับการเชื่อมต่อจำนวนมากในเวลาเดียวกันได้อย่างมีประสิทธิภาพกว่า Apache เหมาะสำหรับงานหนัก
-
ใช้ทรัพยากรน้อย (Low Resource Usage)
ใช้สถาปัตยกรรมแบบ Event-driven ทำให้กิน RAM และ CPU น้อยกว่ามากเมื่อเทียบกับคู่แข่ง
-
รองรับ Load Balancing
สามารถกระจายโหลดไปยังเซิร์ฟเวอร์แบ็คเอนด์หลายตัว เพื่อให้มั่นใจว่าเว็บไซต์ไม่ล่มและทำงานได้ตลอดเวลา
-
ทำงานเป็น Reverse Proxy
ทำหน้าที่เป็นด่านหน้า รับคำขอจากผู้ใช้แล้วส่งต่อไปยังเซิร์ฟเวอร์ภายใน ช่วยเพิ่มความปลอดภัยและประสิทธิภาพ
-
จัดการ Static Content ได้ดีเยี่ยม
มีชื่อเสียงด้านการเสิร์ฟไฟล์ Static (รูปภาพ, CSS, JS) ได้รวดเร็วที่สุดในบรรดา Web Server ทั่วไป
-
Caching Server ในตัว
ช่วยเก็บข้อมูลที่ถูกเรียกใช้บ่อยไว้ เพื่อลดภาระของเซิร์ฟเวอร์หลักและลดเวลาในการโหลด
Nginx vs Apache: ต่างกันอย่างไร?
| คุณสมบัติ | Nginx | Apache |
|---|---|---|
| รูปแบบการประมวลผล | Event-driven (ประมวลผลตามเหตุการณ์) | Process-based (ใช้หลาย Process/Thread) |
| การรองรับ Connection | รองรับผู้ใช้จำนวนมากได้ดี โดยเฉพาะการเชื่อมต่อพร้อมกัน | มีข้อจำกัดด้านทรัพยากรเมื่อโหลดสูงและมี Connection พร้อมกันเยอะ |
| การจัดการ Static Content | เร็วกว่า Apache อย่างชัดเจน | ช้ากว่าเล็กน้อย |
| ความง่ายในการตั้งค่า | อาจต้องศึกษาเพิ่มเติมสำหรับผู้เริ่มต้น แต่มีความยืดหยุ่นสูง | ตั้งค่าง่ายกว่า มีไฟล์ `.htaccess` ที่ช่วยให้ตั้งค่าแบบกระจายได้ง่าย |
| เหมาะสำหรับ | เว็บไซต์ที่มีผู้ใช้เยอะ, Microservices, Reverse Proxy, Load Balancer | เว็บขนาดเล็กถึงกลาง, โฮสติ้งแบบแชร์ (Shared Hosting) |
สรุป
- หากต้องการ Web Server ที่เร็วและรองรับโหลดหนักๆ, การทำ Reverse Proxy หรือ Load Balancing → เลือก Nginx
- หากต้องการ ใช้งานง่าย คุ้นเคย และตั้งค่า Module ต่างๆ ได้โดยตรงผ่าน `.htaccess` → Apache อาจเป็นตัวเลือกที่ดีกว่า
การใช้งานหลักของ Nginx
- ใช้เป็น Web Server Nginx ใช้เสิร์ฟเว็บไซต์ได้อย่างรวดเร็ว เหมาะกับเว็บที่มี Static Content เช่น HTML, CSS, JavaScript และรูปภาพ
- ทำ Reverse Proxy ช่วยรับคำขอจากผู้ใช้ แล้วส่งไปยังเซิร์ฟเวอร์ด้านหลัง (เช่น Apache, Node.js) ทำให้สามารถป้องกันเซิร์ฟเวอร์หลักจากการรับโหลดโดยตรง
- ใช้เป็น Load Balancer หากมีหลายเซิร์ฟเวอร์ Nginx สามารถกระจายโหลดไปยังเซิร์ฟเวอร์ต่างๆ เพื่อช่วยให้เว็บไซต์ไม่ล่ม
- ใช้เป็น Caching Server ช่วยเก็บข้อมูลที่ถูกเรียกใช้บ่อยไว้ เพื่อลดภาระของเซิร์ฟเวอร์และทำให้เว็บไซต์เร็วขึ้น
วิธีติดตั้ง Nginx บน Ubuntu
หากต้องการติดตั้ง Nginx บน Ubuntu สามารถใช้คำสั่งง่ายๆ ดังนี้
sudo apt updatesudo apt install nginx -yจากนั้นตรวจสอบว่า Nginx ทำงานอยู่หรือไม่
sudo systemctl status nginxหากต้องการเริ่มต้นใช้งานหรือหยุดใช้งาน Nginx สามารถใช้คำสั่ง
sudo systemctl start nginx # เริ่ม Nginxsudo systemctl stop nginx # หยุด Nginxsudo systemctl restart nginx # รีสตาร์ท Nginxตารางเปรียบเทียบ NGINX Open Source vs NGINX Plus
ตารางเปรียบเทียบระหว่าง NGINX Open Source (ฟรี) และ NGINX Plus (เสียเงิน) เพื่อให้เห็นความแตกต่างของฟีเจอร์และความสามารถของแต่ละเวอร์ชัน:
| ฟีเจอร์ | NGINX Open Source (ฟรี) | NGINX Plus (เสียเงิน) |
|---|---|---|
| การโหลดบาลานซ์ (Load Balancing) | รองรับ HTTP และ TCP/UDP การกำหนดเส้นทางตามเลเยอร์ 7 |
เพิ่มการตรวจสอบสุขภาพเซิร์ฟเวอร์ (Active Health Checks) การค้นหาบริการผ่าน DNS การกำหนดค่าแบบไดนามิกโดยไม่ต้องรีโหลดกระบวนการ |
| การแคชเนื้อหา (Content Caching) | การแคชเนื้อหาสำหรับ Static และ Dynamic Content | เพิ่ม API สำหรับล้างแคช (Cache-Purging API) |
| เว็บเซิร์ฟเวอร์และรีเวิร์สพร็อกซี (Web Server & Reverse Proxy) | รองรับ HTTP/2 การพร็อกซีสำหรับ HTTP, FastCGI, memcached, SCGI, uwsgi |
เพิ่มการรองรับ HTTP/2 Server Push การพร็อกซีสำหรับ gRPC การรองรับ HTTP/3 over QUIC |
| การควบคุมความปลอดภัย (Security Controls) | การยืนยันตัวตนแบบ HTTP Basic การจำกัดอัตราการเข้าถึง (Rate Limiting) การถอดรหัส SSL/TLS |
เพิ่มการยืนยันตัวตนด้วย JWT การรองรับ OpenID Connect SSO การป้องกันแอปพลิเคชันด้วย NGINX App Protect (มีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม) |
| การมอนิเตอร์ (Monitoring) | ส่งออกข้อมูลไปยังเครื่องมือมอนิเตอร์ภายนอก | เพิ่มแดชบอร์ดในตัว สถานะเพิ่มเติมกว่า 100 เมตริก การติดตามด้วย OpenTelemetry |
| ความพร้อมใช้งานสูง (High Availability) | ไม่รองรับ | รองรับโหมด Active-Active และ Active-Passive การซิงโครไนซ์การกำหนดค่าระหว่างคลัสเตอร์ การแชร์สถานะสำหรับการคงอยู่ของเซสชัน, การจำกัดอัตรา, และคีย์-แวลูสโตร์ |
| การเขียนโปรแกรม (Programmability) | รองรับโมดูล NGINX JavaScript | เพิ่ม API ของ NGINX Plus สำหรับการกำหนดค่าแบบไดนามิก คีย์-แวลูสโตร์ การกำหนดค่าแบบไดนามิกโดยไม่ต้องรีโหลดกระบวนการ |
| การสตรีมมีเดีย (Streaming Media) | การสตรีมสด: RTMP, HLS, DASH วิดีโอตามสั่ง: Flash (FLV), MP4 |
เพิ่มการควบคุมแบนด์วิดท์ MP4 การสตรีมวิดีโอแบบปรับบิตเรต: HLS, HDS |
สรุป: NGINX Open Source เหมาะสำหรับการใช้งานทั่วไปที่ไม่ต้องการฟีเจอร์ขั้นสูงหรือการสนับสนุนเชิงพาณิชย์ ในขณะที่ NGINX Plus เหมาะสำหรับองค์กรที่ต้องการฟีเจอร์เพิ่มเติม การสนับสนุนจากผู้เชี่ยวชาญ และความสามารถในการปรับแต่งและมอนิเตอร์ระบบอย่างละเอียด
